1. Lân tinh trong nước biển là gì?

Lân tinh trong nước biển, hay còn gọi là phát quang sinh học (bioluminescence), là hiện tượng phát sáng tự nhiên do một số sinh vật biển, chủ yếu là tảo Dinoflagellate (tảo roi), tạo ra. Dưới đây là bản chất của hiện tượng này:

Tảo roi

Nguyên nhân gây lân tinh:

• Sinh vật phát quang: Lân tinh thường do các vi sinh vật như tảo Dinoflagellate (ví dụ: Noctiluca scintillans hoặc Pyrodinium bahamense) hoặc một số loài sinh vật phù du khác. Ngoài ra, một số sinh vật lớn hơn như sứa hoặc mực cũng có khả năng phát quang.
• Phản ứng hóa học: Hiện tượng phát sáng xảy ra nhờ phản ứng hóa học giữa luciferin (một phân tử hữu cơ) và luciferase (một enzyme) trong cơ thể sinh vật. Khi luciferin tiếp xúc với oxy, dưới xúc tác của luciferase, nó tạo ra năng lượng dưới dạng ánh sáng mà không sinh nhiệt đáng kể.
• Kích thích cơ học: Lân tinh thường được kích hoạt bởi chuyển động trong nước, như sóng vỗ, mái chèo khuấy nước, hay chuyển động của sinh vật, khiến ánh sáng phát ra mạnh hơn.

Cơ chế và mục đích:

• Bảo vệ: Lân tinh giúp sinh vật đánh lạc hướng hoặc làm giật mình kẻ săn mồi.
• Giao tiếp: Một số sinh vật sử dụng ánh sáng để giao tiếp hoặc thu hút bạn tình.
• Săn mồi: Ánh sáng có thể thu hút con mồi hoặc làm rối loạn kẻ săn mồi.
• Màu sắc: Ánh sáng lân tinh thường có màu xanh lam hoặc xanh lục, do bước sóng này truyền xa hơn trong nước.

2. Thời gian trong năm phù hợp nhất để xem lân tinh ở vịnh Lan Hạ:

Để xem lân tinh ở vịnh Lan Hạ, thời điểm phù hợp nhất là từ tháng 4 đến tháng 9. Đây là mùa hè, nước biển trong và ấm (25-30°C) rất phù hợp cho sinh vật phù du (thường là tảo Dinoflagellate) phát triển.

3. Các điều kiện để xem được lân tinh tốt nhất:

Như đã nói ở trên, trong thời gian mùa hè, nước biển ấm thì xem được lân tinh tốt nhất. Ngoài ra còn một số yếu tố ngoại cảnh khác như:

Ánh sáng:

• Điểm xem lân tinh lý tưởng phải thực sự tối, không có ánh áng nhân tạo như ánh đèn và không phải vào một ngày trăng sáng. Càng tối thì ánh sáng lân tinh càng mạnh.

Trời mưa hoặc biển động cũng có thể làm giảm lân tinh vì những lý do sau:

• Pha loãng tảo phát quang: Mưa lớn, đặc biệt là mưa kéo dài, có thể làm loãng mật độ tảo Dinoflagellate (nguyên nhân gây hiện tượng lân tinh) trong nước biển, khiến ánh sáng phát ra yếu hơn.
• Nước đục: Mưa làm nước biển trở nên đục hơn do phù sa hoặc cặn bẩn từ đất liền, làm giảm độ rõ nét của lân tinh.
• Gió và sóng: Mưa thường kèm theo gió mạnh hoặc sóng lớn, làm xáo trộn bề mặt nước, khiến lân tinh khó xuất hiện đồng đều và khó quan sát.

Ảnh hưởng môi trường:

• Lân tinh là dấu hiệu của hệ sinh thái biển khỏe mạnh, nhưng ô nhiễm nước, thay đổi nhiệt độ, hoặc mất cân bằng sinh thái có thể làm giảm mật độ tảo phát quang, khiến hiện tượng này hiếm hơn.

4. Ngoài Vịnh Lan Hạ thì những vùng biển nào ở Việt Nam có lân tinh tương tự:

• Vịnh Hạ Long (Quảng Ninh): Nằm gần vịnh Lan Hạ, vịnh Hạ Long cũng có hiện tượng lân tinh, đặc biệt ở các khu vực nước trong, ít ánh sáng nhân tạo như các hang động hoặc vịnh nhỏ như ở khu vực Hang Luồn, Hang Trinh Nữ. 
• Đảo Phú Quốc (Kiên Giang): Một số bãi biển ở Phú Quốc, như Bãi Sao hoặc các khu vực xa ánh sáng thành phố, có lân tinh xuất hiện vào mùa khô (tháng 11 đến tháng 4).
• Biển Cửa Việt (Quảng Trị): Có một số ghi nhận về lân tinh ở khu vực biển Cửa Việt, đặc biệt vào những đêm tối, không trăng. Tuy nhiên, hiện tượng này không thường xuyên và ít được quảng bá.
• Đầm Trà Ổ (Bình Định): Đây là một đầm nước lợ, không phải biển, nhưng cũng từng được ghi nhận có hiện tượng lân tinh do tảo phát quang. Tuy nhiên, tần suất xuất hiện không cao và phụ thuộc nhiều vào điều kiện môi trường.

5. Các cách xem lân tinh:

• Chèo kayak: Đây là cách hiệu quả nhất để xem lân tinh, vì bạn có thể tiếp cận gần mặt nước, khuấy nước bằng mái chèo để kích thích lân tinh phát sáng. Kayak cũng thân thiện với môi trường và ít gây tiếng ồn.

>> Tham khảo tour xem lân tinh của Umove Adventure tại đây

• Thuyền nan hoặc thuyền nhỏ: Nếu không muốn chèo kayak, thuyền nan di chuyển chậm cũng là lựa chọn tốt, giúp bạn quan sát lân tinh mà không làm xáo trộn quá nhiều.
• Bơi hoặc lặn nông: Ở các khu vực an toàn, bơi nhẹ nhàng trong nước có thể giúp bạn thấy lân tinh rõ hơn, đặc biệt khi cơ thể hoặc tay chân chuyển động tạo ánh sáng lấp lánh.

6. Lưu ý thêm để tối ưu trải nghiệm:

• Bảo vệ môi trường: Tránh xả rác hoặc làm ô nhiễm nước, vì điều này có thể ảnh hưởng đến hệ sinh thái tảo phát quang.
• Mang trang bị phù hợp: Mặc áo phao, quần áo nhẹ, chống thấm khi chèo kayak hoặc bơi. Mang theo túi chống nước để bảo vệ đồ dùng.
• Kiên nhẫn: Lân tinh có thể không xuất hiện đều đặn hoặc mạnh mẽ, tùy thuộc vào điều kiện tự nhiên. Hãy chuẩn bị tinh thần để tận hưởng trải nghiệm dù hiện tượng có thể mờ nhạt.

7. Cẩm nang chụp ảnh lân tinh:

Chụp ảnh lân tinh trong nước biển là một thách thức lớn vì ánh sáng lân tinh rất yếu, chỉ nhìn rõ trong điều kiện tối hoàn toàn. Tuy nhiên, với thiết bị và kỹ thuật phù hợp, bạn có thể ghi lại được hiện tượng này. Dưới đây là gợi ý của Umove Adventure để chụp ảnh lân tinh hiệu quả nhất:

Chuẩn bị thiết bị phù hợp:

• Máy ảnh chuyên dụng:

- Máy ảnh DSLR hoặc mirrorless: Sử dụng máy có cảm biến tốt (như Canon EOS R, Nikon Z series, Sony A7 series) để chụp trong điều kiện thiếu sáng.

- Ống kính khẩu độ lớn: Chọn ống kính có khẩu độ lớn (f/1.4, f/1.8 hoặc f/2.8) để thu nhiều ánh sáng hơn, ví dụ như ống kính 50mm f/1.8 hoặc 24mm f/1.4.

- Chân máy (tripod): Cần thiết để giữ máy ổn định trong thời gian phơi sáng dài (trường hợp chụp trên bãi biển).

• Điện thoại thông minh:

- Hầu hết điện thoại thông thường khó chụp lân tinh do cảm biến nhỏ và hạn chế trong điều kiện ánh sáng yếu. Tuy nhiên, các dòng cao cấp như iPhone 13/14/15 Pro Max, Samsung Galaxy S23/S24 Ultra, hoặc Google Pixel 8/9 với chế độ chụp đêm (Night Mode) có thể chụp được ở mức cơ bản.

- Sử dụng chân máy mini hoặc giá đỡ để giữ điện thoại cố định (trường hợp chụp trên bãi biển).

• Phụ kiện bổ sung:

- Bộ lọc ánh sáng (polarizing filter) để giảm phản chiếu từ nước biển.

- Điều khiển từ xa hoặc hẹn giờ chụp để tránh rung máy.

Cài đặt máy ảnh để chụp lân tinh:

• Chế độ chụp: Chuyển sang chế độ Manual (M) để kiểm soát hoàn toàn các thông số.
• Thời gian phơi sáng (shutter speed): Sử dụng phơi sáng dài, thường từ 10 đến 30 giây, tùy thuộc vào độ sáng của lân tinh. Nếu lân tinh yếu, có thể thử phơi sáng lên đến 60 giây.
• Khẩu độ (aperture): Mở khẩu độ tối đa (ví dụ: f/1.4 hoặc f/2.8) để thu nhiều ánh sáng nhất có thể.
• ISO: Đặt ISO từ 800 đến 3200 để tăng độ nhạy sáng, nhưng tránh ISO quá cao (trên 6400) để giảm nhiễu hạt (noise). Thử nghiệm ISO tùy theo máy ảnh.
• Lấy nét (focus): Chuyển sang chế độ lấy nét thủ công (Manual Focus) vì máy ảnh khó lấy nét trong bóng tối. Lấy nét vào một điểm sáng xa (như ngôi sao hoặc đèn nhỏ) hoặc đặt nét vô cực (infinity).
• Định dạng ảnh: Chụp ở định dạng RAW để dễ chỉnh sửa hậu kỳ, giữ lại nhiều chi tiết ánh sáng.

Kỹ thuật chụp bằng máy ảnh:

• Sử dụng chân máy: Đặt máy ảnh trên chân máy để tránh rung khi phơi sáng lâu. Nếu không có chân máy, đặt máy trên bề mặt ổn định như hòn đá hoặc thuyền.
• Chụp nhiều lần: Thử nhiều góc độ và thời gian phơi sáng khác nhau để tìm cài đặt tốt nhất. Chụp liên tiếp khi nước được khuấy động để bắt được khoảnh khắc lân tinh sáng nhất.
• Tạo chuyển động trong nước: Nhẹ nhàng khuấy nước bằng mái chèo, tay, hoặc nhờ người khác bơi nhẹ để kích thích lân tinh phát sáng, tạo vệt sáng đẹp trong ảnh.
• Tránh ánh sáng không mong muốn: Tắt hết đèn pin, điện thoại, hoặc bất kỳ nguồn sáng nào gần đó. Yêu cầu những người xung quanh giữ yên lặng và tránh bật đèn.

Kỹ thuật chụp bằng điện thoại:

• Chế độ ban đêm (Night Mode): Bật chế độ chụp đêm trên các dòng điện thoại cao cấp. Chế độ này tự động phơi sáng vài giây để thu sáng tốt hơn.
• Ứng dụng hỗ trợ: Tải các ứng dụng như ProCam, Camera FV-5 (Android) hoặc ProCamera (iOS) để điều chỉnh ISO, tốc độ màn trập thủ công.
• Cố định điện thoại: Sử dụng chân máy mini hoặc giá đỡ để tránh rung. Nếu không có, đặt điện thoại trên bề mặt phẳng.
• Hạn chế: Điện thoại thường chỉ chụp được lân tinh ở mức cơ bản, với chất lượng thấp hơn máy ảnh chuyên dụng. Hãy tập trung tận hưởng trải nghiệm thay vì cố chụp ảnh.

Chỉnh sửa hậu kỳ:

• Phần mềm chỉnh sửa: Sử dụng Lightroom, Photoshop, hoặc Snapseed để tăng độ sáng, tương phản, và làm nổi bật ánh sáng lân tinh.
• Điều chỉnh: Tăng Exposure và Highlights để làm rõ lân tinh, nhưng giảm Noise để ảnh mịn hơn. Tăng Clarity hoặc Sharpness để làm nổi bật vệt sáng.
• Cân bằng trắng (White Balance): Điều chỉnh để giữ màu xanh lam hoặc xanh lục đặc trưng của lân tinh, thường ở khoảng 4000-5500K.

Umove Adventure